Włodzimierz Rozmus, Ulice
Z Pamięci konspiratorów krakowskiego Kedywu AK
Spis treści |
Ulice Bronisława i Władysława Kordulów w Wieliczce
Staraniem Kola Przyjaciół Wieliczki, a szczególnie z-cy Konserwatora Wojewódzkiego mgr inż. Andrzeja Gaczoła, Prezesa Klubu Przyjaciół Wieliczki prof. Zygmunta Kaweckiego, Sekretarza Klubu Zdzisława Zawiasy, Burmistrza Miasta i Gminy Wieliczka Zbigniewa Zarębskiego i wielu jeszcze innych osób, jedną z ulic w Wieliczce nazwano imieniem Bronisława i Władysława Kordulów. Nastąpiło to uchwałą Rady Gminy i Miasta Wieliczki, w dniu 11. grudnia 1991 r.
Władysław Kordula ps. „Roman” od początku 1943 r. był w Oddziale Partyzanckim działającym w Gorcach, a od sierpnia 1943 był dowódcą Oddziału Partyzanckiego „Błyskawica” AK. Wspaniały żołnierz i dowódca, brał udział we wszystkich akc-jach tego Oddziału. Zginął w dniu 31. sierpnia 1944 r. w walce z Niemcami w Zamieściu k/Tymbarku, ratując 2-ch ciężko rannych kolegów. Odznaczony został pośmiertnie Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. W listopadzie 1945 r., po uprzedniej ekshumacji ze Słopnic, został pochowany na cmentarzu w Kwaterze Wojskowej w Wieliczce.
Brat jego „Dziki” - Jan Kordula walczył od sierpnia 1943 r. do 15. stycznia 1945 r. również w szeregach O.P. „Błyskawica”, a następnie Baonu Partyzanckiego „Skała”.
Najstarszy brat Bronisław, porucznik WP, po 3-ch łatach pobytu w obozie koncentracyjnym, zginął 4. kwietnia 1945 r. w Bergen-Belsen.
Jest to jedyny opis, do którego brakuje zdjęcia. Otóż, pomimo podjętej jeszcze w 1991 r. Uchwały, do chwili obecnej władze Wieliczki nie wykonały tablicy informacyjnej o ulicy Bronisława i Władysława Kordulów.
Ulica Batalionu „Skała”
Na wniosek Środowiska Żołnierzy Kedywu Krakowskiego Okręgu Armii Krajowej i Samodzielnego Batalionu „Skała” AK, decyzją Rady Miasta Krakowa z czerwca 1991 roku, dawna ulica Wolasa na Osiedlu XXX-lecia w Krakowie została przemianowana na ulicę Batalionu „Skała” AK.
Nadanie nazwy było wyrazem uznania władz krakowskich dla żołnierzy Kedywu i Baonu „Skała” za udział w walkach z niemieckim okupantem o wyzwolenie Ojczyzny.
Pod tablicą z nazwą ulicy, staraniem Środowiska „Skałowców”, zamocowana została metalowa emaliowana tablica informacyjna z napisem:
Samodzielny Baon Partyzancki „Skała”
Dyspozycyjna jednostka KEDYW-u
Kierownictwa Dywersji Okręgu
Krakowskiego ARMII KRAJOWEJ
W szczytowym okresie liczył około
500 żołnierzy. W walkach z niemieckim
okupantem w 1944 i 1945 r. przebył
szlak bojowy przez Ziemię Krakowską,
Miechowską i Częstochowską
Treść tablicy opracował „Miś” - Czesław Szygalski, natomiast inicjatorami uczczenia imieniem Baonu „Skała” ulicy w Krakowie byli: „Apacz” - Tadeusz Widomski, „Buńko” - Włodzimierz Rozmus, „Czarny” - Jerzy Bigaj, „Stasia” - Dorota Franaszek i „Zawała” - Kazimierz Lorys.
Koszt wykonania dwóch tablic informacyjnych wraz z zamocowaniem pokryło w całości Środowisko Kedywu i Baonu „Skała”.
Ulica Rodziny Poganów w Zabierzowie
Staraniem Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Rudawie, w roku 1992, dawną ulicę Targową przemianowano na ulicę Rodziny Poganów. Była to bardzo zasłużona w walce o niepodległość Ojczyzny - rodzina.
„Błyskawica” (później „Błyskawiczny”) - Mieczysław Pogan i „Rzeżucha” - Marian Pogan byli twórcami Oddziału Party-zanckiego „Błyskawica” AK, który już w lipcu 1943 r. wyruszył jako zorganizowana jednostka bojowa Kedywu w pole.
Uprzednio, w roku 1942 i 1943, zorganizowali wraz z kolegami z Oddziału: „Drozdem” - Stanisławem Kodurą, „Jeleniem” - Adamem Gruszką, „Mściwojem” - Leonem Kubisem, „Orłem” - Adamem Powojowskim, „Rybką” - Marianem Spytem, „Sępem” - Władysławem Markiem, „Wesołym” - Bronisławem Cywickim, „Zwinnym” - Tadeuszem Pniakiem i „Żbikiem” - Stanisławem Plucińskim, przerzut broni z niemieckiej zbrojowni, gdzie pracował „Błyskawica”, przy ul. Rakowickiej na cmentarz, a następnie do Zabierzowa. Broń ta stanowiła podstawowe uzbrojenie Oddziału.
W czasie obławy, w dniu 7. lipca 1943 r., w domu rodziny Poganów gestapo aresztowało ojca Franciszka, matkę Stefanię i siostrę Janinę. Aresztowany też został „Błyskawica” - Mieczysław Pogan, zaś „Rzeżucha”, po zorientowaniu się, że w domu Niemcy założyli „kocioł”, schronił się kilka domów dalej u sąsiadów i tak się uratował. Cała rodzina Poganów została wywieziona do Krakowa na ul. Pomorską, do siedziby gestapo, a następnie do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Dzięki niewiarygodnej odwadze udało się uciec „Błyskawicy” w grudniu 1943 r. i po wielu przygodach przedostać się do Oddziału Partyzanckiego, gdzie przyjął pseudonim „Błyskawiczny”. Natomiast siostra Janina został zamordowana w obozie.
W O.P. „Błyskawica” Mieczysław Pogan – Błyskawiczny” pełnił funkcję z-cy dowódcy Oddziału. Poległ w walce z Niem-cami 31. lipca 1944 r., w Zamieściu k/Tymbarku.