Pamięci konspiratorów krakowskiego Kedywu AK

Strona główna Czytelnia Osoby Szare Szeregi

Muzy, Janina Potoczek (Pałasińska) - "Telimena"


Z Pamięci konspiratorów krakowskiego Kedywu AK

[w:] Władysław Dudek, Muzy konspiracyjne i partyzanckie, Wyd."Skała", Kraków 1995
Notka biograficzna[1]



W roku 1943 Janina Potoczek (Pałasińska) - "Telimena" , zastępczyni dowódcy drużyny dziewcząt w plutonie "Alicja" Szarych Szeregów, w krakowskiej dzielnicy Podgórze, napisała dwa wiersze zamieszczone poniżej. Bogate, konspiracje konto "Telimeny" zakończyło się aresztowaniem jej gestapo w dniu 10 grudnia 1943 roku. Po „przesłuchaniach" gestapowskich w kaźniach przy ul. Pomorskiej, skazano ją na karę śmierci. Gestapowcy nie wykonali jednak wyroku, lecz wywieźli ją do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück. Przetrzymała tam ponad dziesięć miesięcy obozowego terroru. Obóz ów zastał wyzwolony przez aliantów i "Telimena" wiosną 1945 roku powróciła do Krakowa.



NASZA ŚMIERĆ


Idziemy krokiem pielgrzyma

Z pochyloną głową

Z rękami zadrutowanymi

Wczoraj nasze ręce były wolne -

Wczoraj nasze oczy patrzyły radośnie -

Wczoraj nasze serca śmiały się bezgłośnie.

Dzisiaj krok pielgrzyma,

Cień śmierci przed oczyma


Salwa jedna...trzecia...

Dzisiaj my młodzi

Samotnie umieramy.


NASZE MIASTO


Kraków-

Tyś miastem mej młodości

Tyś miastem moich snów.

Nie mogę patrzeć na to,

Jak ciebie niszczy wróg!

Idę roztańczonym krokiem,

Ty śpiewasz mi hymny pochwalne,

Chcesz mojej krwi!

Ofiaruję Tobie.

By ofiara mojej krwi

Z gniewu dawnych dni

Przyniosła Tobie wolność.



W styczniu 1984 r. otrzymałem od "Telimeny" odręcznie zapisany mały kajecik, zawierający osiem wierszy. Pod wierszami podane są daty ich napisania w latach 1943-1944 oraz wymienione miejsca powstania tych utworów: gestapowskie więzienie w Krakowie, przy ul. Montelupich i obóz koncentracyjny w Ravensbrück.


NOC BOŻEGO NARODZENIA


W matki ramionach zmęczony zasnąłeś

Ciepłą poduszką otulony

Noc gwiazdą rozjaśniona

Cicha, pełna westchnień stanęła

U progu Twojego Jutra

Gdy blady świt rozjaśni

Nocy oblicza

Będzie to dziś

Twojego trudnego życia

Śpij synku spokojnie

W ramionach Matki

Ona jedna udźwignie los

Który dzisiaj Ci zsyła

(Montelupich 1943.)


ALARM


W tę noc nie śpi nikt

Ani Ty, ani ja

Koszmarna noc pełna

Napięć i niepokojów

Świt przyniesie ulgę

Dzień działania

Nie będzie oczekiwania

Będzie żył w nas pośpiech

Doczekać tylko do świtu

Ciszę nocną przerwał ryk syren

Z daleka słychać grzmot

Nadlatujących samolotów

Noc rozjaśniona

Łunami pożarów

Przyzywa nas do działania

(Montelupich 1943.)


PIĘKNO MOJEJ ZIEMI


Rzeko płynąca z południa na północ

przez łąki zielone

w srebrzystej fali

w lustrzanej toni

niesiona prądem

ryba wolność chwali

Chciałabym w życiu, jak wolna ryba

z prądem popłynąć

Nie przeciwko fali

w srebrzystej toni młodość utopić

Czarne warkocze kwiatami ustroić

w zielonych oczkach zatrzymać

w ramionach słońce

i piękno tej ziemi.

(Ravensbrück 1944.)


Przypisy:

  1. Janina Potoczek (Pałasińska) - "Telimena". Ur.1926 r. w Krakowie. 1939 - uczennica tajnego gimnazjum. Drużynowa Szarych Szeregów, plut. pchor. Łączniczka "Kedywu", Okręg Kraków AK. Więźniarka Montelupich i obozu koncentracyjnego w Ravensbrück. Ocalona przez szwedzki Czerwony Krzyż. Po powrocie do Kraju studia na UJ. Represjonowana i więziona w latach 1946 i 1947 przez UB za działalność w opozycji. Inwalidka wojenna I grupy. Zainteresowania humanistyczne i artystyczne.

Skocz do: Strona główna Czytelnia Osoby Szare Szeregi