Miłobędzki, Zakończenie
Z Pamięci konspiratorów krakowskiego Kedywu AK
Od 6 IX 1939 do 18 I 1945 r. Kraków i jego mieszkańcy przeżywali jeden z najcięższych okresów w historii miasta. Pełnił on wówczas funkcję stolicy Generalnego Gubernatorstwa - obszaru przeznaczonego przez hitlerowców dla Polaków. Miasto szczęśliwie przetrwało wojenną zawieruchę i być może dlatego utarła się opinia, że poddany woli wroga Kraków w milczeniu i z pokorą znosił okupacyjne rządy hitlerowców. Na szczęście tej niesprawiedliwej opinii przeczą fakty. Kraków, jak cała Polska, walczył z najeźdźcą, a walka na jego terenie była szczególnie trudna.
W pierwszym szeregu walczących znaleźli się tu, wśród najdzielniejszych przedstawicieli polskiej młodzieży, także harcerze, którzy dzięki osobistemu bohaterstwu popartemu odpowiednim przygotowaniem w krótkim czasie wysunęli się na czoło konspiracji. Stawali do walki na wielu odpowiedzialnych odcinkach, z poświęceniem pełniąc służbę. Ogrom podejmowanych zadań sprawił, że Szare Szeregi okryły się bojową chwałą, a z biegiem lat stały się legendą. Legendą, za którą zapłaciły cenę najwyższą - cenę krwi.
Przez cały okres okupacji harcerstwo znajdowało się w centrum zainteresowania władz Polskiego Państwa Podziemnego i jego działalność była doceniana. Harcerze byli cenieni ze względu na wpojone im wartości ideowe i moralne, odbyte przeszkolenie paramilitarne oraz znajomość terenu nabytą w trakcie wycieczek. Najcenniejszy pomnik młodym żołnierzom wystawiło społeczeństwo poprzez swoją pamięć i cześć oddawaną do dzisiejszego dnia. Pomimo upływu wielu trudnych lat w powojennej historii Polski, pamięć trwa i wreszcie znajduje godne miejsce w historii narodu. Celnym podsumowaniem tej działalności są słowa wypowiedziane przez ostatniego Naczelnika Szarych Szeregów hm. Leona Marszałka:
„Karty historii Szarych Szeregów nie mają sobie równych w dziejach młodzieży jakiegokolwiek kraju europejskiego w tym czasie. Żadna organizacja skautowa w okupowanej Europie nie rozwinęła takiego ruchu. Szare Szeregi to bez przesady najwyższe potwierdzenie ideowych i wychowawczych wartości harcerstwa. Pozostały głównie legendą, prawie niedostrzeżone przez polską historiografię. Moja ręka dopisuje jednak akcent optymistyczny: ci wspaniali chłopcy zbudowali w naszej historii pomnik trwalszy od spiżu, a duża cześć naszej współczesnej młodzieży dowodzi swej wierności tym najwyższym wartościom, w służbie których tamci chłopcy ginęli jak kamienie rzucane na szaniec".